Ongeveer 130 tweedejaarsstudenten van de opleiding Communication and Multimedia Design van Avans Hogeschool in ‘s-Hertogenbosch werkten sinds begin van het jaar aan een ontwerpproject waarin ze op een kritische en tegendraadse manier maatschappelijke problemen onder de loep namen.
De studenten onderzochten de complexe verbanden en aanleidingen van de problematiek met oog op mogelijke creatieve uitdaging of confrontatie. Het thema ‘playful interaction’ gaf ruimte om op een speelse manier meer activistische en uitdagende ontwerprichtingen te verkennen. Verschillende uitkomsten, en allerlei projecten die als inspiratie hebben gediend, zijn verzameld op de website www.creatieveweerbarstigheid.nl
.
Resultaten
Één van de resultaten was het ontwerp van een nieuwe opleiding MDMA (Medicinal Distribution & Management Analytics) om jongeren op te leiden voor de economisch uiterst belangrijke drugssector, inclusief een pitch aan de huidige academiedirectie om deze opleiding te starten. Ook werd een instelbare browser-plugin ‘StereoBlock’ bedacht die bij het laden van websites automatisch genderstereotypen aan de kaak stelt. Binnen 26 ontwerpteams werd in 8 weken naar drie heel verschillende prototypes toegewerkt in diverse media, passend bij het door het team zelfgekozen maatschappelijk probleem.
In sommige gevallen bleek de COVID-19 uitbraak inhoudelijk de projecten veel actualiteitswaarde te geven. Bijvoorbeeld bij een ‘disaster kledinglijn’ die onder andere het dagelijks gebruik van mondkapjes en plastic handschoenen als nieuwe fashiontrend had uitwerkt. De consequentie van de uitbraak was dat helaas de laatste weken ‘op afstand’ werd gewerkt en dat er geen eindexpo kon plaatsvinden.
Onderwijs en onderzoek
Het lectoraat Autonoom maken van Caradt was betrokken bij de opzet van het onderwijsproject. Hierdoor kon worden samengewerkt met externen, zoals onderzoekers Bart Stuart en Klaar van der Lippe die de studenten hielpen aannames, achterliggende kwesties, en inherente politiek te bevragen.
Ook was er door docentonderzoekers Eke Rebergen, tevens coördinator van dit project, en Rob Leijdekkers al expertise opgebouwd in eerder uitgevoerd lectoraatsonderzoek naar meer kritische en eigenzinnige ontwerpbenaderingen. De samenwerking stimuleerde het verkennen van nog meer weerbarstige of koppige creatieve strategieën dan wat nu binnen het ontwerpvakgebied al onder het mom van ‘social design’ en ‘critical design’ op diverse plekken wordt ingezet.
Studenten reageerden positief op het project, omdat ze zich als aankomende ontwerpers in dit project konden oriënteerden op hun professionele rol en de maatschappelijk positie die zij wensen in te nemen. De verdiepende en soms ook productief storende bijdrage vanuit het lectoraat gaf het project voor hen gewicht en het maakte de relevantie en mogelijkheden van dit type creatieve benadering ook buiten de schoolse context duidelijk
